Belgesel Fotoğrafçılığı Nedir?

Belgesel Fotoğrafçılığının Tarihi

Belgesel fotoğrafçılığı nedir ve çekim teknikleri hakkında detay vermeden önce tarihinden biraz bahsedelim. İnsanoğlu tarih boyunca gördüklerini, yaşadıklarını, duygularını ve düşüncelerini aktarma isteği duymuştur. Aktarım konuşmayla başlamış, mağaralara çizilen resimlerle devam etmiş ve yazının icadı ile dallara ayrılmıştır. Öyle ki Mısırlılar, yıllık yaşanan olayları anal adı verilen tabletlere kaydetmişler, Sümerler tahıl stoklarını kaydetme ihtiyacı duymuşlardır. Zaman içinde destanlarla, anlaşmalarla, resimlerle hikayelerini kaydeden insanlar fotoğrafın icadı ile anılarını kaydetmekle kalmamış ölümsüzleştirmiştir.

Fotoğraf Nasıl Başladı?

Bu paragrafta fotoğraf nedir ve fotoğrafın tarihine biraz değineceğiz. Fotoğraf sözcüğü Yunanca ışık anlamına gelen “foto” sözcüğü ile çizmek anlamına gelen “grafien” sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. İlk fotoğraf, fotoğraf makinesinin de mucidi Joseph Nicephore Niepce tarafından, 1826 yılında, Fransa’da, evinin penceresinden çekilmiştir. 8 saat gibi uzun bir sürede çekilen ilk fotoğraf bugünlerde çok ilkel görünse de o zamanlarda devrim niteliğini taşıyordu. O yüzden bu icat çok fazla rağbet gördü ve hızla gelişme imkânı buldu. Ve tarihin ilk insanlı fotoğrafı 1838 yılında Louis Daguerre tarafından Paris’te çekildi. Bu fotoğrafın pozlama süresi 7 dakika idi. Bu denli hızlı gelişen fotoğraf teknolojisi görüntü kalitesinin gelişmesi ve pozlama süresinin azalması ile yeterli kalmadı, fotoğrafçılıkta da büyük gelişmeler yaşanıyordu.

Belgesel Fotoğrafçılığı Nasıl Başladı?

Fotoğrafın ve fotoğrafçılığın gelişme serüvenindeki en önemli olaylardan biri de belgesel fotoğrafçılığıdır. Günümüzde belgesel fotoğrafı deyince aklınıza kükreyen aslanlar, sonsuz Afrika’nın vahşi doğası, göç eden antilop sürüleri geliyor olabilir. Ama tam aksine belgesel fotoğrafçılığı vahşi yaşamı veya doğayı göstermek için değil, insan hayatını ve zorluklarını resmedebilmek için ilk defa David Octavius Hill tarafından çekilmiştir. İlk belgesel fotoğrafının çekilme amacı İskoçyalı balıkçıların çalışma koşullarını dünyaya sergileyebilmekti. Bu sayede balıkçıların yaşadığı zorlukları tüm dünya görebilecekti.

Belgesel fotoğrafçılığı yalnızca bununla kalmayıp zor şartlar altında çalışan çocuk işçiler, savaşlarda zarar gören masum insanlar ve yıkılan evleri, açlıktan ölen insanlar vb. daha nice insanlık dramı, belgesel fotoğrafçılığının konusu olmuştur. Bu fotoğraf türünün en güzel ve bir o kadar da acı tarafı ise şeffaf olmasıdır. Belgesel fotoğrafında her şey olduğu gibi görünür insanlar yalancı gülümsemeler atmaz, pahalı kıyafetler giymez. İçinde bulunduğu durum, yırtık kıyafetleri, göz yaşları en acı rengi ile fotoğrafı süsler. Yani belgesel fotoğrafları direkt olarak gerçeği yansıtır, kurgu değildir. Bu fotoğraflar her zaman olmasa da amacına ulaşmayı başarabilmiştir.

Belgesel Fotoğrafçılığı Özellikleri

Belgesel fotoğrafçılığı özellikleri arasında en önemlisi gerçeği yansıtmasıdır. Yani bir kurgu bulunmaz. Örneğin Vietnam savaşında Amerika’nın işlediği savaş suçları, insanların üstüne yağan bombalar, çıplak çocukları gören dünya kamuoyu ayağa kalkmış, binlerce insan Beyaz Saray’a yürümüştür. Çocuk işçilerin zor şartlar altında ağır işlerde çalıştırılması “Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin imzalanmasında oldukça etkili olmuştur. Belgesel fotoğrafçılığı sayesinde insanların yaşadıkları dramlar dünya kamuoyunda yankı uyandırmış böylece bu zorluklara çözüm arama yoluna gidilmiştir.

Neleri Konu Alır?

Belgesel fotoğrafçılığı sadece insanı konu almaz. Hayatı konu alan bu tür, insan hayatının yanında doğayı da gözler önüne serer. Yapılan kaçak avlanmalar, nesli tükenen hayvanlar, katledilen ormanlar, evsiz kalan hayvanlar, yaban hayatı, vahşi doğa bu konulardan bazılarıdır. Doğanın bu kadar objektif bir şekilde gözlemlenip ölümsüzleştirilmesi sayesinde insanlar bilinçlenmiş, bazı bölgeler koruma altına alınmıştır.

Belgesel fotoğrafçılığı insanı, doğayı, hayvanları kısacası hayatı ve tüm zorluklarını resmeder. Gerçekleri bu denli açığa vuran belgesel fotoğrafı yaşamımızdan karelerle doludur. İnsanlığın hikayesini kaydetmede yazının önemi ne kadar büyükse o hikâyeyi ölümsüzleştiren fotoğraf ve fotoğrafçılık da o kadar önemlidir. Gerçekleri barındırması ve hikâyenin göz ardı edilen kısımlarının da işlenmesinden dolayı belgesel fotoğrafçılığının eşsiz bir yeri vardır. Uzun lafın kısası belgesel fotoğrafı hayatın fotoğrafıdır aslında.

Belgesel Fotoğrafçılığı Nasıl Yapılır?

Belgesel fotoğrafçılığın teknikleri alanında eğitim almak, çoğu kişinin hayalidir. Meslekler, görünüşte kolay gibi görünür. İçine girildiğinde ne kadar zor olduğu anlaşılır. Belgesel fotoğrafçılığında ise bu şekilde değildir. Görünüşte de zorluğu anlaşılmaktadır.

İşi, canlılarla olan meslekler, diğer mesleklere göre fazla dikkat ister. Özellikle bu canlılar vahşiyse hata yapma şansı yoktur. Bu yüzden belgesel fotoğrafçısı olmak isteyen kişiler, mesleğe atılmadan önce belgesel fotoğrafçılığa dair bilgilere sahip olmalıdır. İşin teknik yönlerini iyi bilmelidir. Bu sayede hata yapma payı azalır. Küçük bir ihmal, fotoğrafçının hayatına olumsuz yönde etkileyebilir.

• Belgeselcilik ile Belgesel Fotoğrafçılık Karıştırılmamalı

Belgesel izlemek oldukça keyiflidir. Bu yüzden aksiyon sevenler, ekranın diğer tarafında olmak isterler. Burada belgesel fotoğrafçılığın püf noktaları büyük önem taşır. Belgesel fotoğrafçılığı, sadece fotoğraf çekmekten ibaret değildir. Zor şartlarda düzgün fotoğraflar çekebilmek, insanlara doğru bilgiler sunabilmek ve bu bilgileri kurgulayabilmek işin en önemli parçalarıdır.

İşin zorluğundan dolayı belgesel fotoğrafçılığı, birçok teknik özelliklerden oluşur. Belgesel ile belgesel fotoğrafçılığı birbirine çok karıştırılmaktadır. Bu iki mesleğin tek ortak noktası belgeseldir. Birbirinden çok farklıdır. Belgesel yapımında kameraları tek bir noktaya sabitlemek ve sonrasında olayları seyretmek önemlidir.

Belgesel fotoğrafçılığında ise sürekli takipte olmanız gerekir. Çünkü fotoğraf makinesinin önemli yerleri, otomatik çekme gibi bir özelliği yoktur. Belgesel fotoğrafçısı, her anı takip edip önemli yerleri hemen çekebilmelidir.

Belgesel Fotoğrafçılığın Teknik Özellikleri Nelerdir?

Belgesel fotoğrafçılığın tekniği, fotoğrafçının yetenekleriyle doğru orantılıdır. Yetenek, belgesel fotoğrafçılığın teknik özelliklerini iyi bilmekle alakalıdır. Ne kadar profesyonel fotoğraflar çekilirse kalitede o kadar yüksek olur.

Belgesel fotoğrafçılığın teknik özellikleri bilinip, eksiksiz uygulandığında ortaya muazzam bir iş çıkar. Belgesel severler, bu fotoğrafları almak ister ve yoğun bir talep oluşur.

Belgesel fotoğrafçılığın teknik özellikleri ise üç aşamadan oluşur. Bunlar; planlı çekim, plansız çekim ve ani çekimdir.

• Çekim Tekniklerini Bilmeden Olmaz

Planlı çekimde zaman dilimleri detaylı bir şekilde programlanır. Planlanan sürede makinenin deklanşörüne basılır. Bu, planlı çekimdir. Tüm hazırlıklar için yeterli zaman vardır. Örneğin; feribotta martıların fotoğrafının çekilmesi, planlı çekime örnek olarak verilebilir. Feribota binerken martıların fotoğraflarını çekmek planlanmalıdır. Ona göre uygun yer ve ışık ayarlanmalıdır. Belgesel fotoğrafçılığın teknik özellikleri öğrenilmesi için en uygun çekim yöntemidir.

Plansız çekimin diğer adı spontanedir. Plansız çekimde sürekli fotoğraf çekilmez. Doğru karelerin çekilmesi önemlidir. Bunun içinde mesleğe hakim olmak gerekir. Çünkü plansız çekimlerde hangi karenin doğru ve ilgi çekici olacağını işinde profesyonel olan belgesel fotoğrafçılar anlayabilir.

Plansız çekimde iki kriter çok önemlidir. Birincisi, fotoğraf çekiminin gizli yapılmasıdır. Yani fotoğraf makinesi, fotoğrafçının kalçasında ya da göğsünde durmalıdır. Bu sayede fotoğraf çekimi sırasında kimse şüphelenmez. İkinci önemli kriter ise pozlamadır. Yani plansız olsa da hemen ışık, ortam gibi unsurlar hazırlanmalıdır. Bu kriterler yerine getirildiğinde kötü bir fotoğrafın olması neredeyse imkansızdır.

Belgesel fotoğrafçılıkta teknikler burada çok önemlidir. Çünkü en çok başvurulan çekim tekniklerinden biri ani çekimdir. Yani hızlı bir kararla hemen çekilen pozlardır. Genellikle en güzel fotoğraflar, ani çekimlerden çıkar. Çünkü fotoğrafa doğallık katar. Ani fotoğraf çekimi oldukça pratik ister.

Belgesel fotoğrafçılığı hem pratik hem de sabır isteyen bir meslektir. Pes etmemek ve sürekli kendini geliştirmek gerekir. Aksiyonu seven bir kişiliğe sahip olunmalıdır.

Belgesel Fotoğrafçılığında Kullanılan Makine ve Lensler

Belgesel fotoğrafçılığı yapabilmek için öncelikli olan gereksinim; teknik bilgidir. Fotoğrafçılığa dair teknik bilgilerin edinilmesi, belgesel fotoğrafçılığında uygulanması gereken pratiklerin gerçekleştirilmesi ve yaratıcılığa sahip olunması bu işteki başarının temel şartlarıdır. Fakat en az bunlar kadar önem taşıyan ve olmazsa olmaz olan bir konu da; sahip olunan makine ve lens kalitesidir. Çünkü kusursuz fotoğrafların ortaya çıkabilmesi için en iyi görüntüleyiciye ihtiyaç duyulmaktadır ve en iyi görüntüleyici ile en iyi belgesel fotoğrafları ortaya konularak tatmin edici çalışmalara imza atılmaktadır.
Belgesel fotoğrafçılığı, anların önem taşıdığı bir fotoğrafçılık alanıdır. Bu nedenle, hangi anda, hangi ekipmanların gerekli olacağı genellikle önceden belirlenememektedir. Bu sebeple, bu alanda ekipman çeşitliliğine gerek duyulmaktadır. İşte belgesel fotoğrafçılığında kullanılan makine ve ekipmanlar…

Profesyonel Fotoğraf Makinesi

Belgesel fotoğraf alanında başarılı çalışmalara imza atmak için en temel ihtiyaç; profesyonel bir fotoğraf makinesidir. Fotoğraf makinesinin kalitesi ve profesyonelliği, en net görüntülerin elde edilmesinde etkilidir. Bu nedenle belgesel fotoğrafçılığına başlamadan önce; daha doğrusu hobi amacı dışında belgesel fotoğrafçılığı yapmak için önce profesyonel bir fotoğraf makinesi sahibi olunmalıdır.

Belgesel fotoğrafçılığında tercih edilecek olan fotoğraf makinesi ve lens önem taşımaktadır. Burada en etkili unsur; fotoğraf makinesinden de önce lensler olmaktadır. Fakat her lens, her fotoğraf makinesine uyum sağlamadığından dolayı; mükemmel kalitede belgesel fotoğrafları çekilebilmesi için minimum 100 mm odağa sahip lense uyum sağlayabilecek olan fotoğraf makinesi tercih edilmelidir.

• 400 mm Lens

Belgesel fotoğraflarında kusursuz netlikte çekilmiş olan fotoğraflara ihtiyaç duyulmaktadır. Fotoğraflara bu kusursuzluğu sağlayacak olan ise; çevre koşulları, teknik bilgi ile birlikte tercih edilecek olan lenslerdir. Minimum 400 mm odak uzaklığına sahip olan fotoğraf makinesi lensleri, fotoğrafı çekilecek olan nesnenin ya da canlının rahatsız olmasına neden olmadan ve bu nesne ya da canlıya fazla yakınlaşılmasını gerekli kılmadan amacını gerçekleştirecektir. Eğer siz de eşsiz doğamızdaki bir canlıya ait belgesel fotoğraf çekmek istiyorsanız 400 mm odaklı lens satın almanızda yarar bulunmaktadır.

100 mm – 400 mm Lens

Belgesel fotoğrafçılar özel ekipmanlarla titiz bir çalışma yürüten kişilerdir ve belgesel fotoğrafçılık herkesin yapabileceği bir iş değildir çünkü her makine ve her lens ile çekilmiş olan fotoğraf, kayda değer olmayabilmektedir. Bu nedenle, özellikle belgesel fotoğrafçılık alanında isim yapmak için minimum olarak ortalama bir fotoğraf makinesine ve gelişmiş özellikte lense ihtiyaç duyulmaktadır.

100 mm ve 400 mm odak aralığında bulunan lensler, belgesel fotoğrafçılığı için yeterli olmaktadır. Bu lensler ile sabit duran ya da hareketli olan nesneler ile birlikte canlıların görüntüleri alınabilmektedir ve bu lenslerin kullanılması sonucunda elde edilen fotoğraflar, kalite olarak ortalamanın üzerinde değerlendirilmektedir. Dolayısı ile belgesel fotoğrafçılığından başarı elde etmek istiyorsanız bu aralıklardaki bir lense ihtiyacınız olacaktır.

400mm Üzeri Lens

Belgesel fotoğrafçısı olmak sıradan fotoğrafçılık faaliyetlerinde kullanılan, sıradan ekipmanların dışında olan gelişmiş ekipmanların edinilmesi ile mümkündür. Ve bunun için en garantili en kaliteli sonuç yüksek odak uzaklığına sahip lenslerin kullanılması yolundan geçmektedir. Bu nedenle 400mm odak uzaklığı ve üzerinde olan lensler, en kaliteli sonuca ulaşılmasına; en mükemmel görüntülerin elde edilmesine olanak tanımaktadır. Eğer bütçeniz el veriyorsa ve teknik bilgilerinize güveniyorsanız bu lenslerden edinebilir ve hemen çalışmalara başlayabilirsiniz.

400 mm odak uzunluğu üzerindeki lensler çok uzaktaki nesneleri, hayvanları çekebilme imkanı verir. Bu lense örnek olarak Sony FE 600mm f/4 GM OSS Lens aşağıda gösterilmiştir. Sony FE 200-600mm f/5.6-6.3 G OSS Lense de göz atabilirsiniz.

Belgesel Fotoğraf Örnekleri

Belgesel fotoğraf örnekleri hakkında sizlere aşağıda çeşitli fotoğraflar sunacağız. Bunlar sizlere bu iş hakkında fikir verecektir. Eğer siz de bir belgesel fotoğrafçısı olacak iseniz bu konuda sizlere biraz fikir vermiş olacaktır. İşte belgesel fotoğraf örnekleri sizlerle;